Ayasofya’daki restorasyon çalışmalarını inceleyen Bakan Mehmet Nuri Ersoy, “Bu büyük bir koruma seferberliğidir” dedi

Bizans İmparatoru I. Justinianus’un 5 yıl içinde inşa ettirdiği Ayasofya, 27 Aralık 537’de kapılarını açtığında dünyanın en büyük kubbeli tapınağı olmuştu. Dünyanın merkezi sayılan İstanbul’un tam kalbindeki Ayasofya, 1453 yılındaki fethin ardından Fatih Sultan Mehmet tarafından camiye dönüştürüldü ve ahşap minareler eklendi. Daha sonra birçok zaman tamiratlar yapılan Ayasofya’da en büyük tamiratı ise Kanuni Sultan Süleyman döneminde Mimar Sinan yaptı ve binaya payandalar ekleyerek güçlendirdi.

5 YILDA 40 MİLYON ZİYARETÇİ

1934 yılında Bakanlar Kurulu Kararnamesi ile müzeye dönüştürülen Ayasofya, 2020 yılında Danıştay’ın kararnameyi iptal etmesi ile yeniden cami statüsüne kavuştu. Ayasofya’yı 5 yıl içerisinde yaklaşık 40 milyon kişi ziyaret etti. 

KAPSAMLI RESTORASYONDA

Bugün tam 543 bin 364 gündür ayakta olan Ayasofya’yı geleceğe taşımak için uzun süredir restorasyon çalışmaları yürütülüyordu. Çalışmaların şu an ikinci etabı halen sürüyor. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Ayasofya’yı ziyaret ederek çalışmaları yerinde inceledi. 

İNSANLIĞIN ORTAK EMANETİ

Ayasofya’nın yalnızca milletimizin değil tüm insanlığın ortak mirası olduğunu söyleyen Bakan Ersoy, “Çalışmalarımızı tamamladığımızda, Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi, inşallah tüm ihtişamıyla eskisinden de daha güçlü bir yapısal bütünlükle ziyaretçilerini ağırlamaya devam edecektir” dedi. 

ÇALIŞMALAR 3 BAŞLIK ALTINDA YÜRÜYOR 

Ayasofya için kurulan bilim heyetinde Prof. Dr. Can Binan, Prof. Dr. Asnu Bilban Yalçın, Prof.Dr. Ahmet Güleç, Prof.Dr. Hasan Fırat Diker, Doç. Dr. Mehmet Selim Ökten’in bulunduğunu belirten Bakan Ersoy yapılan çalışmaları özetle şöyle anlattı: 

“Çalışmalar koruma, onarım ve güçlendirme olmak üzere üç başlık altında yürütülüyor. İlk aşamada basit onarımlar kapsamında mimari elemanlarda tespit edilen hasarları gidermiş ve bozulmaları önleyici müdahalelerde bulunmuştuk. Ahşap, sıva ve mermer yüzeylerdeki hasarları da onarmıştık. Hem halkımızın hem de turistlerin yoğun ilgi gösterdiği Ayasofya-i Kebir Camii’nde ziyaretçilerin yapıya zarar vermesini engellemek için bariyer ve uyarı önlemleri aldık. İç narteks çıkışında şeffaf kapamalarla da hassas yüzeyleri koruma altına aldık. Galeri katını onardık, elektrik ve mekanik altyapıyı yeniledik. Bununla beraber; yapısal izleme yaklaşımımız kapsamında Ayasofya’yı yakın takipte tutuyoruz. 1991’den beri sensörlerle izlenen caminin yapısal hareketleri ile nem oranlarını kayıt altına alıyoruz. Ayasofya-i Kebir'in çok katmanlı ve karmaşık bir yeraltı kısmı da var. Bu bölümlerin temizliği için ilk etapta etüt ve temizleme çalışmalarını tamamladık. Külliyenin bütüncüllüğünü daha da vurgulu ve estetik hale getirecek projelerle III. Mehmet, II. Selim, III. Murat, Şehzadeler Türbeleri ile Sıbyan Mektebi ve Muvakkithane’nin restorasyonlarını başarıyla bitirdik.

MİNARELERDEN KUBBEYE UZANAN ÇALIŞMALAR

Devam eden ikinci etap restorasyon kapsamında minareler ve kubbede önemli adımlar atıldı. 2023 yılında başlayan ikinci etap restorasyon kapsamında minareler ve dış cepheler üzerinde çalışıyoruz. II. Beyazıd Minaresi’nin söküm ve güçlendirme çalışmaları devam etmekte. Minare platformu üstüne iskele kurularak minare sökümü yapıldı, onaylı statik projesi esasınca güçlendirme imalatları ve minarede gerekli taş imalatları yapılmaktadır. Ana kubbeyle ilgili olarak ise uzmanlar, bu yapı parçasının güçlendirilmesi gerektiğini belirledi. Kubbenin dış yüzeyindeki kurşun kaplamayı yenileyerek, güçlendirme çalışmalarını gerçekleştirmenin planlamasını yaptık. Kubbedeki hassas mozaiklerin zarar görmemesi ve çalışmaların sağlıklı yürütülmesi için, kubbe üzerine çelik konstrüksiyon ve koruyucu brandadan geçici bir örtü sistemi kurduk.

MOZAİKLER İÇİN İBADETLERİ AKSATMAYACAK PLATFORM

İç mekandaki mozaik restorasyonlar ıiçin 43.5 metre yüksekliğinde, ibaretleri aksatmayacak şekilde bir çelik platform inşa edeceğiz. Ayrıca çalışmaların hızlanması için kule vinç de kuruldu. Restorasyon uygulamalarında deprem güvenliği öncelikli. Ana kubbe ve yarım kubbelerde bütünsel güçlendirme yapılacak. Kurşun kaplamaların onarım ve değişimleri zorunlu. Kubbede yapılacak olan güçlendirme, kurşun değişimleri, mozaik konservasyonu ile minare ve cephe onarımları gibi gerekli müdahaleler tamamlandıktan sonra yapılan geçici çelik konstrüksiyon çatı örtüsü, platform ve kule vinç kurulduğu yöntem ile sökülerek kubbenin restorasyon çalışmaları tamamlanacak.”

patronlardunyasi.com